REFERENTIES EN ONDERZOEK
Concert Om Niet Te Vergeten
De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende oorzaak van dementie. Maar er is een lichtpuntje: zelfs in een vergevorderd stadium hebben patiënten baat bij het luisteren naar muziek. Ook kunstenaars met de ziekte kunnen nog lange tijd actief blijven.
​
Het project ‘Meer dan Muziek’
Redenen genoeg voor Peter Steinmann om zich voor deze steeds maar groeiende groep dementerenden in te zetten. ‘Meer dan Muziek’ is een project waarmee hij al jaren interactief zingt en musiceert met dementie-patiënten. “We zingen oude liedjes en spelen of luisteren naar bekende klassieke melodieën. Zo ontstaat er een muzikale dialoog, die het wegvallen van de verbale dialoog lijkt te compenseren. Afgelopen jaren bezocht ik met enkelen van hen ook geregeld de lunchconcerten van het orkest.”
Bijzonder Concert op 11 september 2018
En nu staat er weer iets op stapel: Om aandacht te vestigen op de bijzondere relatie tussen kunst en de ziekte van Alzheimer organiseert het Alzheimercentrum Vumc voor de tweede keer samen met het Koninklijk Concertgebouworkest, Stichting Alzheimer Nederland en dit keer ook het Rijksmuseum een concert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw. Tijdens het concert, dat op 11 september 2018 zal plaats vinden, spelen orkestleden werken van Poulenc, Schubert, en Mozart. Daarnaast zal Louis van Dijk, die zelf lijdt aan de ziekte van Alzheimer, improviseren op een thema van Bach. Neuroloog Prof. Dr. Philip Scheltens zal spreken en Taco Dibbits, directeur van het Rijksmuseum, geeft voorbeelden van hoe de ziekte ook de artistieke expressie van schilders op bijzondere wijze beïnvloedt.
​
Concert Om Niet te Vergeten
11 september 2018, 20.15 uur
​
Kleine Zaal Concertgebouw
20 september 2016
​
Mevrouw Anderson & Peter
Karin Anderson, dochter van Mevrouw Anderson:
''Mijn moeder noemt jou steevast 'Leo'. Dan kom ik bij haar en dan zegt ze: 'Leo was hier nog'. Dan zeg ik dat je Peter heet en dan zegt ze 'Oh ja? ik dacht dat hij Leo heette'. Ze geniet er heel erg van dat je komt. Dankzij het spelen met jou is ze ook zelf weer wat meer gaan oefenen. Het is ook goed voor haar vingers, die langzaam stijver worden en tintelen.
Kortom, we zijn heel blij dat je dit met mijn moeder doet.''
Geertina Hendriksen, teamleider Welzijn en Activering, Zorgcentrum Sint Jacob, Amsterdam:
"Ik ken Peter al heel wat jaren. Met kleine formaties uit het Concertgebouworkest heeft hij op hoogtijdagen prachtige concerten gegeven in zorgcentrum Sint Jacob in Amsterdam.
Nog mooier vind ik wat hij nu doet: muziek maken voor en met kwetsbare mensen. De essentie van muziek en van het bestaan komen dan heel dicht bij elkaar. Mij en de mensen die mee doen weet Peter met zijn aanpak te raken. Het ontroert je, vaak meer dan je bij een mooi concert kan gebeuren."
Hans Slabbekoorn, bioakoestisch gedragsbioloog (Universitair Hoofddocent), Universiteit Leiden.
"Ik heb een "Meer dan muziek-sessie" van `Peter meegemaakt in het verzorgingstehuis te Amsterdam. Dat was heel bijzonder. Zijn overdaad aan muzikale- en technische capaciteiten voor deze sessies is een gegeven, maar zijn kracht zit hem in de combinatie van zijn gedrevenheid om plezier in muziek te delen en zijn warme en opgetogen persoonlijkheid waarmee hij ieder mens respectvol benadert".
"Verslag van een uur muziek maken van Peter met een groep dementerende ouderen".
Dit artikel is in juni 2015 gepubliceerd in het tijdschrift voor groepsdynamica & groepspsychotherapie.
Het is geschreven door Arnout Ter Haar, psychotherapeut en coach met een eigen praktijk.
Peter heeft samen met Laurens Woudenberg, solo hoornist van het Koninklijk Concergebouworkest, de droom waargemaakt van een 19 jarige amateurhoorniste Tanya.
http://www.npo.nl/de-staat-van-stasse/11-05-2015/RBX_KRO_585990/RBX_KRO_859365
- Prof.dr. Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie:
“In het kader van 25 jaar Hersenstichting ben ik voor een gastpresentatie uitgenodigd in de tv-show Geef om je hersenen van Omroep MAX op 16 april 2014. Peter heeft op mijn verzoek met een van zijn cliënten, in aanwezigheid van haar dochter, samen piano gespeeld. Ik ben zeer enthousiast over zijn aanpak, waarbij hij de inhoud van zijn muzikale interactie met de kwetsbare mensen met wie hij werkt, flexibel en creatief afstemt op hun behoefte, op wat ze kunnen en op wat hen raakt. Hij weet een vertrouwelijke, veilige sfeer te creëren en neemt de mensen mee in een herkenbare wereld die de hunne is.”
8 mei 2013
Muziek laat dementiepatiënt ontspannen
Muziektherapie vermindert gedragsproblemen en onrust bij patiënten met dementie. 'Muziek zorgt dat ouderen met dementie zich kunnen ontspannen’, zegt promovenda Annemieke Vink.
'Spreken doe je met specifieke gebieden in de hersenen en die vaardigheden gaan bij dementie vaak achteruit', licht de promovenda toe. 'Luisteren naar muziek activeert veel meer delen van de hersenen. Daardoor spreekt muziek mensen heel direct aan en kunnen zij zich toch uiten.'
Effecten
Uit Vinks onderzoek blijkt dat ouderen door muziek te luisteren minder dwaal- en loopdrang en onrust vertonen. Ze schreeuwen en schelden minder, gaan beter eten en drinken, hun sociaal en emotioneel functioneren verbetert. Ook hebben deze ouderen een verhoogd welbevinden.
Verpleeghuis en mantelzorg
Volgens Vink vormt muziektherapie een goed alternatief op medicatie. De effecten van medicijnen zijn echter onvoorspelbaar. Vink pleit daarom voor een veel bredere toepassing van muziek in de dagelijkse zorgplannen. In verpleeghuizen, maar ook in de mantelzorg.
Onderzoek
Vink onderzocht de effecten van therapie waarbij ouderen twee keer per week 40 minuten luisteren naar muziek, samen liederen zingen en aan muziekimprovisatie doen.
Proefschrift
Annemieke Vink is gepromoveerd op 6 mei te Groningen. De titel van haar proefschrift is: ‘Music therapy for dementia. The effect of music therapy in reducing behavioural problems in elderly people with dementia‘.
Bron: Rijksuniversiteit Groningen